Соғыс басталғаннан бері қазақстандықтар оның майдандарында шынайы патриоттық танытты. Фашистердің шабуылына алғашқылардың қатарында аты аңызға айналған Брест бекінісін қорғаушылар да болды, олардың арасында КСРО-ның 30-дан астам ұлттары мен ұлыстарының өкілдері болды. Қазақтар В.Фурсов, Қ.Турдыев, 204-артиллериялық полктің комсомол ұйымдастырушысы Ш. Чултуров және тағы басқалар ерлік пен ерлік көрсетті.
Қазақ жауынгерлері Мәскеу үшін шайқаста өшпес даңққа бөленді.
Оған 316-атқыштар дивизиясы (кейінірек 8-гвардия) қатысты, генерал И.В. 28 батыр-панфиловшылардың ерлігімен танылған Панфилова.
312-атқыштар дивизиясы Ақтөбеде (қазіргі Ақтөбе) жасақталып, Мәскеуді қорғауға қатысты.
Мәскеу түбіндегі ұрыстарда Семейден (қазіргі Семей) келген 238-ші атқыштар дивизиясы ерекше көзге түсті.
Қазақстанның 310-шы және 314-ші дивизиялары Ленинград блокадасын қорғауға және оны жоюға белсене қатысты, жалпы алғанда Ленинград түбінде қазақ құрамаларының үштен бір бөлігі шайқасты. Мұнда қазақтар құрлықта ғана емес, теңізде де шайқасты, бір ғана Киров крейсерінде олардың саны 156 болды.
Ленинград үшін шайқаста Кеңес Одағының Батыры Сұлтан Баймағамбетов кеудесімен таблетканың амбразурасын жауып, ерлік көрсетті. Ораниенбаум плацдармында 48-атқыштар дивизиясының атақты мергені Дүйсенбай Шыныбеков шайқасты. 314-ші дивизияның мергендік қозғалысының бастауында Солтүстік Қазақстан облысы Степан Разин атындағы ауыл шаруашылығы артелінің бұрынғы колхозшысы, қатардағы Г.П. Зубков. Ленин қаласы үшін болған ұрыстарда артиллериялық бақылау шар дивизиясының командирі С.Жілкішев те ерекшеленді. 1941 жылдың қыркүйек айының қиын күндерінде қазақтың халық ақыны Жамбыл ленинградтықтарға «Ленинградтықтар, балаларым!» деген өлеңімен сөйледі. онда ол көпұлтты Кеңестер елінің барлық еңбекшілерінің ойларын, сезімдерін және тәжірибесін білдірді. 1943 жылы қаңтарда Ленинградтың 900 күндік блокадасы бұзылып, 1944 жылы Ленинград облысы фашистік басқыншылардан толық азат етілді.
Сталинград операциясына мыналар қатысты:
Сталинград шайқасында көрсеткен ерліктері үшін Алматыда 38-ші атқыштар дивизиясы құрылып, 73-гвардиялық дивизияға айналды.
81-ші атты әскер дивизиясы - Сталинград ауданында жұмыс істеді.
156-шы көпір салу батальоны Еділ арқылы өтуді қамтамасыз етті.
72-гвардиялық атқыштар дивизиясы Курск бұғазындағы қорғаныс пен қарсы шабуылға қатысты. Бұл шайқаста 73-ші гвардиялық атқыштар дивизиясы да шайқасты.
100 және 101 атқыштар бригадалары қазақтың ұлттық құрамалары. Белоруссияны азат етуге 105 және 106 атты әскер дивизиялары қатысты.
8-ші атқыштар дивизиясы Днепрден бірінші болып өтті, оның 46 жауынгері Кеңес Одағының Батыры атағын алды.
150-атқыштар дивизиясы – оның құрамында қазақтар Рейхстагты басып алуға қатысты.
Лейтенант Рақымжан Қошқарбаев алғашқылардың бірі болып Рейхстагқа Жеңіс туын көтерді.